Hoe voorkom je ruzie bij een uitvaart?

Als uitvaartleidster kom ik binnen bij verschillende soorten families en in evenveel verschillende soorten situaties. Soms is er sprake van een verwacht overlijden. Iemand is langdurig ziek geweest of heeft een respectabele leeftijd bereikt. Het komt ook voor dat het overlijden heel plotseling is. Bijvoorbeeld als iemand is omgekomen door een ongeluk of een acute hartstilstand. En wanneer er een euthanasie heeft plaatsgevonden, of er sprake is van een zelfgekozen dood, is de situatie wederom heel anders. Net zoals nabestaanden ook ieder anders reageren op een overlijden. En, dan zitten de verschillende emoties elkaar soms erg in de weg.

Zoals bij het overlijden van Albert. Hij overleed onverwacht en mocht maar 25 jaar oud worden. Ik werd gebeld om samen met zijn partner, ouders, broer en zus de uitvaart te bespreken. Meteen toen ik binnenkwam voelde ik, naast vreselijk veel verdriet, een gespannen sfeer die niet alleen samenhing met het plotselinge overlijden…

Wanneer de overledene uitvaartwensen heeft vastgelegd, kan dit onenigheid bij het regelen van de uitvaart voorkomen. Albert had niets op papier gezet en de meningen van de nabestaanden liepen erg uiteen. Laura, de partner van Albert, vertelde dat hij een crematie wenste. Zijn ouders waren van mening dat Albert, die Rooms-Katholiek was gedoopt, toch zéker vanuit de kerk begraven moest worden. De emoties liepen hoog hoop. De beide partijen vonden dat zij Albert het beste kenden en wel wisten wat hij zelf graag had gewild. Naast een groot meningsverschil zat er ook oud zeer in de weg. Ik vind het mijn taak om te zoeken naar een compromis. En stel ik de nabestaanden twee belangrijke vragen: hoe stond de overledene in het leven en dacht/sprak hij of zij weleens over het levenseinde? En, hoe kunnen we een uitvaart organiseren waaruit alle achterblijvers troost kunnen putten, zodat de rouwverwerking kan beginnen? Ik kan oud zeer niet oplossen, maar ik kan er wel voor zorgen dat beide partijen zich gehoord voelen.

Soms is het nodig om een pauze in te lassen en met beide partijen even apart te praten. Zo heb ik dat in dit geval ook gedaan. Ik heb geluisterd, maar hen ook aangesproken op het grote verdriet dat hun samen verbind. Dat het logisch is dat je boos bent wanneer iemand uit je leven verdwijnt. Maar, dat iedereen eigenlijk hetzelfde wil. Namelijk dat de overledene een mooi en gedenkwaardig afscheid krijgt en dat er goed afscheid kan worden genomen. Ik controleer in zo’n proces vaker dan normaal of iedereen het met de vorm van de uitvaart eens is. Op die manier geef ik ruimte voor alle meningen en gevoelens.

Toen ik later die dag weer bij de nabestaanden van Albert samen kwam, zijn we tot een compromis gekomen. Er kwam een kerkdienst die hoofdzakelijk door de ouders, broer en zus werd vormgegeven en daarna een crematiedienst waar Laura meer vormgaf aan de invulling van de dienst Op die manier kon ieder op het voor hèn belangrijkste stukje een stempel drukken. Na een jaar werd de as, op een gedeelte na, bijgezet op het kerkhof. Laura heeft een klein beetje as mee naar huis genomen. Gelukkig zijn we in deze situatie uiteindelijk ‘samen’ tot een mooi afscheid gekomen. Maar het conflict had Albert wellicht kunnen voorkomen, door zijn uitvaartwensen vast te leggen. Dan was het regelen van zijn afscheid niet gepaard gegaan met onnodig veel boosheid en verdriet.

Mijn advies

Hoe jong of oud je ook bent, bedenk eens hoe jouw uitvaart er komt te zien. Al is het maar dat je je uitspreekt over begraven of cremeren. Bij een overlijden breekt een zware periode aan voor alle achterblijvers. Wanneer een uitvaart in harmonie verloopt en goed kan worden vormgegeven, draagt dit bij aan ieder zijn rouwproces.

Bijna elke uitvaartonderneming, ook die van mij, heeft een wensenformulier of wensenboekje waarin je jouw ideeën over het afscheid kunt vastleggen. Je kunt dit gratis bij ons aanvragen. Kijk er eens naar en zorg er zo voor dat jouw uitvaartwensen voor iedereen duidelijk zijn.

Help jouw naasten om besluiten te nemen op het moment dat ze het nodig hebben… Namelijk als jij er zelf niet meer bent om te zeggen wat je wilt.